मन: आत्मा शरीरं च विशुद्धं भवति यज्ञोपवीतसंस्कारेण
संस्कृतदिवसे 80 बटुकानां यज्ञोपवीतं परमं पवित्रं..... श्रीदर्शनसंस्कृतमहाविद्यालये ऋषिकेशे वैदिकपरम्परायां जात: संस्कारकार्यक्रम: । उद्योगिन:, पर्यावरणविद:, विद्वांस: अभवन् सम्मिलिता:
रक्षाबंधनस्य शुभावसरे श्रीदर्शनसंस्कृतमहाविद्यालये ऋषिकेशे वैदिकपरम्परायां 80 बटुकानां यज्ञोपवीतसंस्कार: अभवत् । एतत् पवित्रं आयोजनं गणपत्यादिपञ्चाङ्गस्य पूजायाम् आरब्धम्, तदनन्तरं बटुकाः दशधा स्नानं कृत्वा शुद्ध्यानन्तरं पवित्रसूत्रं धारयन्ति स्म ।
यज्ञोपवीतसंस्कारं कर्तुं पूर्वं बटुकाः दशगुणस्नानस्य प्रक्रियां अनुसृत्य वैदिकमन्त्रैः स्नानेन शरीरं, मनः, आत्मा च शुद्धिं कुर्वन्ति स्म । तदनन्तरं बटुकाः स्वगुरुणां मार्गदर्शनेन अनुशासनस्य ज्ञानस्य च प्रतीकं यष्टिं धारयन्ति स्म । दण्डप्राप्त्या सह सः आजीवनं ब्रह्मचर्यव्रतस्य अनुसरणं कर्तुं संकल्पितवान् ।
महाविद्यालयस्य प्रमुखशिक्षकाणां डॉ. सुशीलकुमार: नौटियालः, डॉ. हर्षानन्द: उनियालः, आचार्यसन्दीपकुकरेती च अनुष्ठानं सम्पन्नं कर्तुं महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहन्ति स्म । ते मिलित्वा एतस्य यज्ञस्य सम्पादनं कृत्वा वैदिकपरम्परानुसारं बटुकानां शिक्षणं कृतवन्तः ।
अस्मिन् पुण्यसंस्कारे सर्वे बटुकाः वैदिकजपेन सह यज्ञोपवीतं धारयन्ति, येन तेषां जीवनस्य धार्मिकाध्यात्मिककार्यस्य आरम्भः भवति । कार्यक्रमे यज्ञस्य आयोजनं कृतम् यस्मिन् बटुकाः स्वगुरुमातृपितृसन्निधौ अग्निं साक्षीरूपेण गृहीत्वा सत्यधर्मस्य आचरणस्य च अनुसरणं कर्तुं प्रतिज्ञां कृतवन्तः।
कार्यक्रमान्तर्गतं महाविद्यालयाध्यक्ष: शिक्षाविद् आचार्य: श्री वंशीधरपोखरियाल: एवं प्रबन्धक: श्री संजयशास्त्री अपि बटुकान् आशीर्वादं दत्तवान् ।
आचार्यश्रीवंशीधरपोखरियालवर्येण स्वसम्बोधने उक्तं यत्, “एषः संस्कारः केवलं धार्मिकः संस्कारः एव नास्ति, अपितु अस्माकं समाजस्य सांस्कृतिकपृष्ठपरम्परां अग्रे सारयितुं महत्त्वपूर्णं सोपानम् अस्ति। यज्ञोपवीतं धारयित्वा बटुकानां दायित्वम् अधिकं वर्धते, तेषां आचरणेन ज्ञानेन च समाजस्य मार्गदर्शनं कर्तव्यम्।
प्रबन्धकः श्री संजयशास्त्री अपि स्वसम्बोधने उक्तवान् यत्, “श्री दर्शनमहाविद्यालयः सर्वदा शिक्षायाः मूल्यानां च समन्वये बलं दत्तवान् अस्ति। अस्माकं नूतना सन्तति: वैदिकपरम्पराणां अनुसरणं कृत्वा स्वजीवने सम्यक् मार्गं प्रति गच्छति इति अद्यतनघटना प्रमाणम् अस्ति।
“महाविद्यालयस्य प्राचार्यः डॉ. राधामोहनदासः स्वसम्बोधने बटुकानां कृते यज्ञोपवीतस्य महत्त्वे तस्य धार्मिककर्तव्यस्य च पालने अपि बलं दत्तवान्। सः अवदत् यत् “यज्ञोपवीतसंस्कारः महत्त्वपूर्णः संस्कारः अस्ति, यया नूतनस्य आरम्भः भवति जीवनं यथा अस्माकं शास्त्रम्। बटुकाः तत् धारयित्वा स्वकर्तव्यं कृत्वा समाजे आदर्शं प्रस्तुतं कुर्वन्तु।
“कार्यक्रमस्य मुख्यातिथिः शत्रुघ्नमन्दिरस्य महन्तमनोजप्रपन्नाचार्यः स्वस्य आशीर्वादेन बटुकानाम् उज्ज्वलभविष्यस्य कामनाम् अकरोत् तथा च अस्मिन् पवित्रसंस्कारद्वारा समाजस्य प्रति स्वदायित्वनिर्वहणार्थं प्रेरितवान्। श्रीदर्शनमहाविद्यालयस्य अस्य प्रयासस्य प्रशंसाम् अकरोत्। एतत् प्रशंसन् सः अवदत् यत् एतादृशाः कार्यक्रमाः अस्माकं समाजं धार्मिकतया सांस्कृतिकतया च सुदृढं कुर्वन्ति।
तुलसीमानसमंदिरस्य महंतरविप्रपन्नाचारय: जी एवं “मातृसुरकण्डादिव्याडोलीदरबार” इत्यस्य महंत: आचार्य: अजयविजयन: विशेषातिथिरूपेण उपस्थिता: आसन् | सः स्वभाषणे बटुकान् अपि आशीर्वादं दत्तवान्, अस्य पवित्रस्य अवसरस्य महत्त्वं च प्रकाशितवान् ।
अवसरेत्र विद्यालयशिक्षक: श्री आशीषजुयाल:, मुकेशकुमारबहुगुणा, सत्येश्वरप्रसादडिमरी, डॉ. कमलडिमरी, डॉ. शांतिप्रसादमैठानी, श्रीमती सीमा, श्री अनूपसिंहरावत:, पूर्णानंदसिलसवाल, हरीशसिलस्वाल:, प्यारेलालतिवाडी, रामप्रसादसेमवाल: , गुजरातस्य उद्योगपति: श्री दयाभाई ठक्कर:, पर्यावरणविद् श्रीचंडीप्रसादभट्ट: अपि च उपस्थिता: आसन् च सहैव कार्यक्रमे सहयोगं दत्तवन्त: ।
अस्मिन् अवसरे महाविद्यालयस्य शिक्षकाः अन्ये गणमान्यजनाः अपि बटुकानां कृते आशीर्वादं दत्तवन्तः । कार्यक्रमस्य अन्ते सर्वे बटुकाः तेषां परिवाराः च प्रसादं स्वीकृत्य आयोजनस्य सफलतायाः कृते महाविद्यालयस्य आभारं प्रकटितवन्तः। अस्मिन् पवित्रे रक्षाबन्धनपर्वणि कृतमिदं यज्ञोपवीतसंस्कारं बटुकजीवने नूतनारम्भस्य चिह्नं वर्तते, येन ते सतन्मार्गं अनुसरणं कर्तुं प्रेरयिष्यन्ति।
